Ponad 100 lat tradycji

Jesteśmy klubem sportowym kultywującym stare tradycje wychowania fizycznego, bowiem historia nasza liczy już 113 lat. Katowice – jak przystało na stolicę największej aglomeracji w Polsce – od ponad stulecia cieszą się sławą niezwykle prężnego ośrodka sportowego. Wielka w tym zasługa tutejszych klubów, które zapisały niejedną piękną kartę w dziejach miasta oraz samych katowiczan. Ci natomiast od pokoleń demonstrują swoje wielkie serce dla sportu, zarówno jako zawodnicy, jak i oddani kibice. Co ciekawsze, rozwój tutejszej kultury fizycznej skutecznie oparł się licznym zawieruchom dziejowym, których na Górnym Śląsku przecież nie brakowało. Działo się tak od przełomu wieków XIX i XX, pomimo politycznego podtekstu, jaki towarzyszył powstaniu najpierw niemieckim, a wkrótce polskim towarzystwom gimnastycznym. Dość powiedzieć, że sport pokierował się w tym przypadku własną, środowiskową logiką, wybiegając często ponad narodowe podziały. Świetnym tego przykładem jest właśnie klub KS 06 Kleofas Katowice. Jesteśmy przedstawicielem śląskiego sportu wywodzącego się w przeważającej części z tradycji tworzonej przez tutejsze zwarte społeczności lokalne.

Początki

Nasza historia datuje się od 1906 roku, kiedy to w dzielnicy Katowic-Załężu, z woli miejscowych miłośników piłki nożnej, powstał „06 Sportverein Zalenze”. Klub miał oczywiście ścisły związek z działającymi opodal wielkimi zakładami przemysłowymi – kopalnią „Kleofas” oraz hutą „Baildon”. Szybko okazało się, że sport trafił na Załężu na podatny grunt. Chociaż sam klub nie osiągnął spektakularnych sukcesów o ponadlokalnym znaczeniu, to od razu stał się ważnym elementem życia załęskiej społeczności. Z biegiem lat KS „06 Kleofas Katowice” zyskał jednak renomę
liczącego się ośrodka bokserskiego. Wielka w tym zasługa doskonałej, pełnej zaangażowania pracy z
młodzieżą, która ucząc się szermierki na pięści odnajdywała w załęskim klubie swój drugi dom.

Sukcesy

Warto przy tej okazji wspomnieć, że w latach siedemdziesiątych tutejsi bokserzy zaczęli odnotowywać poważne sukcesy, a wśród ówczesnej kadry klubowej błyszczała gwiazda Henryka
Średnickiego, reprezentanta Polski, mistrza świata i Europy, uczestnika dwóch Olimpiad. Dzisiejsza pozycja klubu jest dziełem ponad setki pięściarzy, którzy w ciągu ostatniego półwiecza osiągali indywidualne trofea na rożnych szczeblach rozgrywek. Wśród nich do historii polskiego sportu na trwale wpisali się Marcin Walas, Henryk Średnicki, czy Monika Horzela, mistrzyni kraju. Ale bodaj najważniejszym atutem KS „06 Kleofas Katowice” pozostaje prowadzona tu od zarania praca wychowawcza z młodzieżą oraz relacje, jakie wiążą klub ze społecznością lokalną. Ponadto, w 2015 r. zawarliśmy umowę o współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego w Katowicach, w ramach której powołaliśmy do życia sekcję sportową o nazwie „06 Kleofas AZS AWF Katowice”.

Pełna historia klubu spisana z okazji jego 100-lecia

Romuald Szopa
K.S. 06 KLEOFAS KATOWICE
(1906-1966)

Znaczenia kultury fizycznej w dziejach Załęża (od 1924 r. dzielnicy Katowic) nie można nie docenić. Ta ważna dziedzina życia społecznego miała swój wkład w procesie formowania się eksponowanej pozycji miasta w dziejach kultury fizycznej, przebiegającym w dwu zazębiających się częściowo fazach, z których pierwsza przyczyniła się do pomnożenia dorobku organizacyjnego, druga zaś spowodowała wzrost osiągnięć mierzonych zdobytymi tytułami mistrzowskimi, rekordami; nagradzana medalami, pucharami i innymi trofeami sportowymi na zawodach wysokiej rangi, od mistrzostw Śląska i Polski począwszy. Załęże odegrało również istotną rolę w promowaniu miasta poza jego granicami zarówno w województwie śląskim, jak i w skali ogólnopolskiej, a  nawet międzynarodowej.

Preludium do pierwszej z tych faz było występowanie niezorganizowanych form zabawy i rozrywki jaką dawał początkowo bilard. Kroniki szkolne wymieniają go wśród atrakcji towarzyskich przygotowanych dla gości i stałych bywalców restauracji „Kaisergarten”. Tam w specjalnej sali w latach 1870-1871 ustawiono stół do tej gry.

Na czasy niemieckie w dziejach gminy Załęże przypada też początek pierwszej z wymienionych faz. Od 1895 r. zaczął formować się dorobek organizacyjny w kulturze fizycznej. Istniały wówczas dwie odrębne koncepcje jej realizacji w stowarzyszeniach. Ówczesny wójt Johann Stanislowski dążył do utworzenia gildii strzeleckiej. Na przeszkodzie w urzeczywistnieniu tego celu stanął jednak status Załęża, nie posiadającego praw miejskich, a ten warunek było wówczas pilnie przestrzegany przez związek towarzystw strzeleckich na Górnym Śląsku.

Przewaga ekonomiczna ludności niemieckiej, wsparta patronatem przemysłu, a także administracji państwowej i lokalnej powodowała, że pierwsze zorganizowane formy kultury fizycznej w Załężu miały charakter niemiecki. Do takich należał utworzony w tym samym 1895 r. Männer Turnverein, ograniczający swą działalność do gimnastyki przyrządowej. Organizacja ta należała do ruchu turnerskiego, przeciwnego w swej klasycznej formie idei rywalizacji sportowej. Włączyła się ona także do wynaradawiającej akcji Volks und Jugendspiele, którą w Załężu od 1904 r. realizowało podległe władzom oświatowym rejencji opolskiej miejscowe nauczycielstwo. Utworzona w 1904 r. organizacja Spiel und Eislaufverein propagowała gry i zabawy legitymujące się niemieckim (często naginanym do aktualnych potrzeb) rodowodem. Idea rywalizacji sportowej z anglosaskimi korzeniami, która najpierw w latach osiemdziesiątych XIX w., dotarła na zachodnie rubieże rejencji opolskiej, ze względu na niemieckie korzenie nie była przez wiele środowisk na Górnym Śląsku najlepiej postrzegana. Pomimo tych uwarunkowań w 1906 r. dotarła również do Załęża. Nie wszystkie dyscypliny sportu mogły być tu przed zakończeniem I wojny światowej rozwijane. Między innymi ustawami policyjnymi był zakazany w całych Niemczech boks.

Badacze dziejów kultury fizycznej Górnego Śląska już stosunkowo dawno zauważyli istniejącą zbieżność pomiędzy początkami organizacyjnego rozwoju kultury fizycznej a industrializacją zapoczątkowaną tu na przełomie XIX–XX w. Granicząca z Katowicami gmina Załęże, z kopalnią węgla kamiennego „Kleofas” i hutą „Baildon” ze względu na silne jej uprzemysłowienie miała sprzyjające warunki do rozwoju różnych form kultury fizycznej. Wyrastały one z różnych pobudek, zarówno nacjonalistycznych, jak i zdrowotnych; przede wszystkim zaś z potrzeby świętowania – praźródła wszelkich form kultury fizycznej. W Załężu mecenat w sporcie od początku dziejów tej dziedziny życia społecznego sprawował koncern Giesche SA. Do niego należała kopalnia „Kleofas”. Zgodnie z zachodnioeuropejskim modelem organizacyjnym kluby sportowe organizowane przed I wojną światową w przeciwieństwie do stowarzyszeń turnerskich bądź uczestniczących w akcji Volks und Jugendspiele były jednosekcyjnymi. Tak było również w Załężu. Wzorem pobliskich Katowic rozwój sportu został zapoczątkowany przez zwolenników piłki nożnej.

Do powstania Klubu Sportowego „06” (czytaj Null Sechs) Załęże doszło 23 sierpnia 1906 r. Przyjęło ono niemiecką nazwę Sportverein Zalenze. Pierwotnie było to jednosekcyjne towarzyszenie piłkarskie. Do jego organizatorów należeli Józef Noras, Karol Gritschke, Jan Wołowski, oraz Langer, Ludwig, Kałuża, Gatzka, Riemitz, Strohbach (ich imion autorowi nie udało się odnaleźć). Prezesem był Eugen Franz, kalefaktor na kopalni „Kleofas”. W 1920 r. stowarzyszenie liczyło 250 członków. Należało ono do Süd-Ostdeutsche Fußballverband, w latach 1921–1923 zaś do Wojewodschaftsfußball Verband w Katowicach. Swoją siedzibę miał w restauracjach, których właścicielami byli Niemcy. Od 1922 r. był nim Golczyk, w 1925 r. Ani Ebel. Przewodniczącym klubu był Richard Ainlauf, a jego zastępcą Józef Noras, w 1923 r. Hans Laband, piekarz Willy Zajonz, następnie Jan Wołowski. Wiceprezesem wybrano Karola Hendela, a sekretarzem Hansa Metznera. Jednosekcyjną strukturę klub zachował do 1925 r.

Pomimo niemieckiej dominacji, szykan ze strony administracji od 1911 r. bezwzględnie panujący monopol Niemców w rozwoju kultury fizycznej w Załężu został naruszony. Wyłomu dokonało ukształtowane w ramach polskiego ruchu narodowego gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Ta organizacja jako pierwsza w Załężu przyczyniła się do promowania Katowic poza granicami tego miasta i to zarówno na szczeblu ogólnopolskim, jak i na światowej arenie sportowej. To z niej rekrutowała się pierwsza i jak dotąd jedyna uczestniczka igrzysk olimpijskich. Była nią Matylda Osadnik – Ogiermanowa, szósta w wieloboju drużynowym w Berlinie w 1936 r. i brązowa medalistka mistrzostw świata w tej samej konkurencji gimnastycznej na mistrzostwach świata w Pradze w 1938 r.

Po zakończeniu I wojny światowej zachodnioeuropejska idea rywalizacji sportowej najpierw na obszarze plebiscytowym Górnego Śląska, a po jego podziale, zarówno w województwie śląskim, jak i w zreorganizowanej rejencji opolskiej, przydzielonej republice weimarskiej święciła niebywałe tryumfy. Upowszechniło się tu m.in. wiele nieuprawianych tu dotąd dyscyplin, a wśród nich szczególnie nas interesujący boks.

Wzorem Zachodu szybko doceniono jego walory w procesie szkolenia policyjnego i wojskowego i to już w okresie plebiscytowym, gdyż zalecano go w szkoleniu funkcjonariuszy Abstimmung Polizei, a w województwie śląskim umiejętności pięściarskie należały do obowiązkowych dla funkcjonariuszy Policji Państwowej Województwa Śląskiego.

Ślązacy z tą dyscypliną sportu zetknęli się w latach I wojny światowej w alianckich obozach jenieckich. Spośród nich rekrutowali się pionierzy boksu w rejencji opolskiej, a wśród nich Jerzy Rieschke z Katowic, Henryk Breguła z Nowego Bytomia oraz Józef Łukoszek z Rybnika. Pierwsze walki na terenie Katowic stoczone 15 sierpnia 1920 r. miały charakter pokazowy. Stopniowo malejący upór bardziej konserwatywnego społeczeństwa umożliwił po naborze pragnącej uprawiać ten sport młodzieży nadanie pięściarstwu form organizacyjnych. Dyscyplinę tę uprawiano początkowo bądź w ramach prywatnych klubów sportowych, jak Privat Sport Club Katowice, „Boxing Club” w Królewskiej Hucie, „Pensching Club” Nowy Bytom, albo w strukturach towarzystw ciężkoatletycznych, np. w KS „Wolność” Orzegów, KS „Polonia” Bytom, później TG „Sokół II” Katowice, „Gwiazda” Rybnik i in. Tę drugą koncepcję popierał Polski Komisariat Plebiscytowy w Bytomiu. W Górnośląskim Związku Ciężkiej Atletyki działającym w okresie plebiscytowym utworzono komórkę pięściarstwa, kierowaną przez Feliksa Maniurę, działacza sportowego KS „Naprzód” Lipiny.

Po powstaniach śląskich i przyłączeniu nowo utworzonego województwa śląskiego do Polski, do odrodzenia boksu doszło w 1923 r. Został on zdecydowanie zmonopolizowany przez organizacje prywatne. Na terenie województwa były wówczas 3 tego typu jednostki organizacyjne; były to: Privat Sport Club Katowice, „Boxing Club” w Królewskiej Hucie i jego filia „Pensching Club” w Nowym Bytomiu. Zawarły one między sobą trójporozumienie, którego celem była organizacja mistrzostw Śląska. Przeprowadzono je dwukrotnie w 1923 i w 1924 r. Tak jak sama struktura była niedostępna dla innych jednostek bokserskich występujących w towarzystwach ciężkoatletycznych, tak i mistrzostwa były zamknięte dla nich. Zjawisko to źle rokujące przyszłości śląskiego boksu zostało napiętnowane przez Stanisława Nogaja, redaktora sportowego najpoważniejszej ówczesnej gazety „Polonii”, który też przyczynił się wybitnie do dalszego rozwoju organizacyjnego tej dyscypliny sportu w województwie śląskim. Na łamach swojej gazety nawoływał on towarzystwa do organizowania sekcji bokserskiej. Akcja ta przyniosła wymierne efekty, na tyle, że można było powołać nową regionalną strukturę. Z inicjatywy tego dziennikarza 8 marca 1925 r. powstał Związek Pięściarzy Województwa Śląskiego. Należało do niego 17 klubów, a wśród nich po raz pierwszy był wymieniony KS „06” Załęże. W jego szeregach było co najmniej 3 bokserów, uczestników III bokserskich mistrzostw Śląska rozegranych 5 kwietnia 1925 r. w Katowicach. Niestety dostępne źródła nie podały ich nazwisk.

W tabeli 1 został przedstawiony pełny obraz organizacji boksu w ramach Związku Pięściarzy Województwa Śląskiego. W połowie lat dwudziestych XX w. na teren województwa śląskiego zaczęła przenikać z Republiki Weimarskiej idea organizacji wielosekcyjnych klubów sportowych. Uległ jej również klub z Załęża, który od 1925 r. przekształcił się w tego typu jednostkę. Obok sekcji piłkarskiej zostały powołane sekcje: lekkoatletyczna, działająca od ok. 19 stycznia 1925 r., bokserska i założona także w tym roku sekcja tenisowa. Wszystkie należały do odpowiednich central regionalnego sportu, takich jak: Górnośląski Związek Piłki Nożnej (od 1923 r.), Górnośląski Związek Lekkoatletyczny (od 1925 r.) i Górnośląskie Zrzeszenie Klubów Tenisowych z siedzibą w Katowicach. Pierwotnie klub był związany organizacyjnie i finansowo z Volksbundem. Aktywnymi działaczami klubu byli Willi Zajonz, Hans Markowitz, Karl Michatz, Eugen Franz, kandydat na senatora II Rzeczpospolitej i zastępca Otto Ulitza w zarządzie okręgowym Volksbundu (odpowiadający za sprawy finansowania stowarzyszeń niemieckich). Ze względu na powiązania organizacyjne oraz na orientację polityczną i narodową członków zarządu klub ten był obserwowany i inwigilowany przez policję województwa śląskiego. W 1925 r. Klub Sportowy „06” Załęże zaś został umieszczony w wykazie organizacji, których jej funkcjonariusze członkami zostać nie powinni. Jednak władze sanacyjne województwa śląskiego doprowadziły na przełomie 1929 r. i 1930 r. do spolonizowania tego klubu. W związku z przyłączeniem Załęża do Katowic w 1924 r. z upływem czasu miejsce nazwy dzielnicy w szyldzie klubu zajęła nazwa miasta.

Dnia 28 stycznia 1934 r. prezesem został inż. Paweł Talaga, który wchodził w  skład ścisłego zarządu wspólnie z wiceprezesami Stankiem (jego imienia nie udało się ustalić) i Karlem Michatzem (znanym piekarzem  i  cukiernikiem) oraz naczelnikami Kiermaszem i  Błaszczykiem. Siedziba klubu mieściła się przy ul. Zamułkowej  1. Niemalże jednocześnie sekcja lekkoatletyczna połączyła się z KS „Pogoń” Katowice, poważnie wzmacniając go. W 1935  r. rozpoczęła działalność sekcja hokeja na lodzie. Taki stan trwał do 1939 r.

W okresie okupacji hitlerowskiej administracja niemiecka przekazała sprzęt i boisko utworzonej wtedy pod protektoratem Deutsche Reichsbahn organizacji niemieckiej Turn und Sportverein Zalenze, z sekcjami piłki nożnej i piłki ręcznej. Likwidacja klubu, który po zakończeniu II wojny światowej nie wznowił działalności, nastąpiła 30 kwietnia  1955 r.

Po zakończeniu II wojny światowej idea sportu upartyjnionego dominowała w Załężu i w Załęskiej Hałdzie w pierwszych wiosennych (do maja) miesiącach 1945 r. Jednym z jego organizatorów był założony 1 kwietnia 1945 r. jednosekcyjny, piłkarski Robotniczy Klub Sportowy Załęże. Działający pod egidą Polskiej Partii Socjalistycznej przyjął patronat Związku Robotniczych Klubów Sportowych kierowanego przez Romana Stachonia, działacza tejże partii. Wszystkie te kluby na wspólnym zebraniu 13 maja 1945 r. połączyły się w jeden. Od tego dnia też drugim patronem klubu stała się też kopalnia węgla kamiennego „Kleofas”. Wydarzenie to uwieczniono w nowej nazwie klubu.

Inicjatorami powstania Robotniczego Klubu Sportowego „Kleofas” Katowice, wielosekcyjnej organizacji sportowej byli Roman Grabania, Jan Śniegoń i Szymankiewicz (imienia nie udało się ustalić). Wyrazem patronatu kopalni nad klubem było powierzenie prezesury inżynierowi Janowi Kępińskiemu, wybranemu na tę funkcję podczas walnego zebrania klubu w dniu 31 stycznia 1946 r. Po przejęciu patronatu nad sportem przez Związki Zawodowe od listopada 1947  r. stowarzyszenie to występowało pod nazwą Górniczy Związkowy Klub Sportowy „Kleofas”. Miał on swą siedzibę w  lokalu przy ul. Obroki  4. Potem członkowie zarządu przenieśli się do lokalu przy  ul. ks.  Strzybnego  2.

W  1945 r.  i  w  1948  r. klub rozwijał działalność w  czterech, w  1946 r. w  ośmiu, w  1947  r.  w  3 sekcjach sportowych. Uprawiano gimnastykę sportową, gry sportowe, lekkoatletykę, piłkę nożną, pływanie, tenis, tenis stołowy, wioślarstwo. Dla podkreślenia dawniejszych tradycji sportu załęskiego utworzona została odrębna sekcja żeńska. Funkcję prezesa klubu pełnili, m.in. Roman Grabania, Jan Kempiński, P. Brychczy, K. Hupacz. Sekcja gier sportowych istniała od utworzenia klubu. Pozostawała pod wspólnym kierownictwem Emanuela Wicharego. W jej strukturach znalazły się drużyny uprawiające koszykówkę i siatkówkę. Sekcja pływacka, którą kierował K. Niszke, istniała do 1947 r. Sekcja wioślarska była wymieniana w źródłach w 1946 r.

Ówczesne górnictwo węglowe, oparte w dużej części na niewolniczej pracy więzionych tam bez wyroku sądowego za przynależność do narodu niemieckiego, drugiego i trzeciego sortu jeńców wojennych, schorowanych i nie nadających się do podziemnej pracy wydobywczej, członków podziemia antykomunistycznego, do priorytetowych resortów gospodarki narodowej nie należało. Dlatego też nie dziwi fakt odmowy pomocy finansowej dla klubu ze strony Centralnego Zarządu Przemysłu Węglowego czy Katowickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego bądź Związku Zawodowego Górników. Dziękowano natomiast macierzystemu zakładowi pracy za bezpłatne dostarczanie środków transportu (autobusu, samochodu zakładowego) na wyjazdowe imprezy sportowe poszczególnych drużyn klubowych. Niemniej jednak z niektórych sekcji: pływackiej i wioślarskiej klub musiał w 1947 r. zrezygnować.

Rok później w związku z likwidacją Zrzeszenia Robotniczych Klubów Sportowych z nazwy klubu zostały odjęte inicjały RKS. Ich miejsce zajął skrót GZKS (Górniczy Związkowy Klub Sportowy), oznaczający przejęcie patronatu nad klubem przez Związek Zawodowy Górników.

W tym okresie od pierwszych miesięcy po wyzwoleniu Katowic boks cieszył się w mieście sporą popularnością. Już 24 lipca 1945 r. zorganizował się Śląski Okręgowy Związek Bokserski. Jego siedzibą był jeden z lokali w Wojewódzkim Domu Kultury przy ul. Francuskiej 12 (obecnie zabytkowy gmach Biblioteki Śląskiej). W latach 1945-1949 w jego szeregach znalazły się takie kluby, jak: Wojewódzki Milicyjny Klub Sportowy (później „Gwardia”), „Pogoń” Katowice, KS „Kopalnia Katowice”, HKS Szopienice, „Kopalnia Eminencja” Dąb, „Kolejarz” (później Związkowy Zawodowy Klub Kolejarzy) Katowice, „Unia” Mała Dąbrówka. Na liście Śląskiego Okręgu od samego początku jego istnienia był „Baildon” Katowice. Siedzibą jego sekcji pięściarskiej było Załęże, a konkretnie Dom Kultury Huty „Baildon”, gdzie znajdował się ring. Dopóki sekcja ta istniała, całkowicie zaspokajała zapotrzebowanie na boks w Załężu. Kolejne zmiany organizacyjne, które miały miejsce w roku następnym praktycznie zapoczątkowały w Załężu przejściowy proces likwidacji organizacji sportowej związanej z górnictwem. Były one konsekwencją przyjętej przez ten związek zasady limitacji organizacji sportowych w resorcie górnictwa, w którym mogło działać jedynie sto klubów. Dlatego też 20 kwietnia 1949 r. doszło do połączenia GZKS „Kleofas”, z Klubem Sportowym „Napęd” przy Fabryce Maszyn Górniczych „Moj” w Załężu i GZKS przy kopalni węgla kamiennego „Eminencja” w Dębie. Wprawdzie nowa jednostka przyjęła początkowo nazwę Klub Sportowy „Górnik” Załęże – Dąb. Wkrótce jednak występowało ono pod nazwą „Górnik” Katowice III. Nie nazwa jednak w tym wypadku była istotna lecz fakt, że pierwsze skrzypce w tym tworze (w 1950 r. przekształconym w nieposiadające osobowości prawnej koło sportowe „Górnik”) odgrywali sportowcy z Dębu. W konsekwencji widocznego upadku sportu górniczego w dzielnicy brak aktywności sportowej zarzuciła Radzie Zakładowej Kopalni „Kleofas” w 1954 r. egzekutywa Komitetu Zakładowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej kopalni „Kleofas”. Od tego momentu w oparciu o miejscowy Dom Górnika zaczęła się odbudowa sportu górniczego w Załężu, która w 1956 r. doprowadziła do odrodzenia Koła Sportowego „Górnik” przy Kopalni „Kleofas”. Prowadziło ono działalność w trzech sekcjach: piłki nożnej, tenisa stołowego i siatkówki. Zgodnie z duchem przemian popaździernikowych w 1957 r. koło to przekształciło się w posiadający osobowość prawną Górniczy Klub Sportowy „06” przy kopalni „Kleofas” w Katowicach. Gwarantował to nadany 9 maja 1958 r. przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej statut. W myśl tego dokumentu założycielami klubu byli: Alfred Lorenc, któremu powierzono funkcję prezesa. Wiceprezesami zostali wybrani Alojzy Komander i Roman Noras; sekretarzem zaś Ernest Sroka. Funkcje skarbnika pełnił Ginter Długosz. Wśród członków zarządu znalazł się znany działacz bokserski Maksymilian Gburski. Niewykluczone więc, że to on był inicjatorem powstania sekcji pięściarskiej w klubie. Przyjęto też biało-niebieskie barwy klubowe. W tym samym czasie dogorywała i 28 stycznia 1957 r. uległa likwidacji jedyna w Załężu sekcja bokserska w KS „Baildon” Katowice. Powstałą wówczas lukę, z uwagi na charakter społeczny dzielnicy (określanej niekiedy jako zakazaną), musiała wypełnić i wypełniła nowa struktura organizacyjna – sekcja bokserska KS „06” przy kopalni „Kleofas”. Klub przejął wówczas pięściarzy skupionych dotąd w KS „Rozwój” (dotąd zwanym Kołem Sportowym przy kopalni „Wujek”). Dokładnej daty tego wydarzenia z braku odpowiednich źródeł nie można ustalić. Jednakże nie jest wykluczone, że sekcja bokserska mogła rozpocząć działalność najpóźniej w grudniu 1957 r. Wówczas to w Domu Kultury kopalni „Kleofas” Śląski Okręgowy Związek Bokserski zamierzał przeprowadzić imprezę bokserską pod nazwą „Pierwszy krok bokserski”. Oznaczało to, że w lokalu tym znajdował się ring bokserski i hipotecznie można z pewną dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że to tutaj zajęcia sportowe prowadziła również sekcja bokserska KS „Kleofas”. Nie była to początkowo jakaś działalność znacząca, skoro w rozegranych w 1958 r. w Hali Parkowej w Katowicach mistrzostwach Śląska na liście uczestników imprezy nie było pięściarzy „06 Kleofas”. Trenowana przez Franciszka Kika już w kwietniu 1959 r. sekcja ta wywalczyła mistrzostwo w drużynowych rozgrywkach klasy „B”, rywalizując z  KS „Górnik” Zagórze, WKS „Pancerniak” Gliwice, rezerwami ŁTS Łabędy, BBTS Bielsko , KS „Slawia” Ruda Śląska i KS „27” Orzegów, awansując na wyższy szczebel rozgrywek mistrzowskich. Działalność sekcji została nagłośniona w II połowie 1959 r. Wówczas to została określona mianem rewelacyjnego beniaminka rozgrywek w klasie „A”. Po pierwszej serii rozgrywek, w których uczestniczyły drużyny KS „Górnik” Rokitnica, KS „Stal” Bobrek, KS „Raków” Częstochowa, „Kolejarz” Sosnowiec, „Górnik” Zagórze, „Zagłębie” i „Zagłębianka” Dąbrowa Górnicza oraz  WKS „Granica” Gliwice, liderem był „Kleofas”. Jednak po porażce z KS „Stal” Bobrek, nastąpił odwrót. Do trzeciej ligi bokserskiej pięściarze z Załęża awansowali w 1962 r. Rok później rewelacyjny beniaminek, po wyjazdowym zwycięstwie w Radzionkowie nad miejscowym KS „Ruch” 11:9 miał prawo uczestniczyć w zawodach o wejście do II ligi. Szansę swoją jednak zaprzepaścił. Wśród trzech innych uczestników takich jak; „Moto” Jelcz – Oława, „Stilon” Gorzów, Wojskowy Klub Sportowy w Nysie, drużyna z Załęża zajęła 3. miejsce; awansował zaś klub z Oławy.
 
Od 1960 r., po 35 latach nieobecności bokserzy z Załęża brali udział również w turniejach o indywidualne mistrzostwo Śląska w kategorii juniorów i seniorów. Ci pierwsi w liczbie siedmiu rywalizowali na ringu w Chorzowie Batorym. Debiut tych drugich na tego typu rangi zawodach nastąpił w Dąbrowie Górniczej. Obydwa nie przyniosły jeszcze podopiecznym trenera Franciszka Kika, sukcesów. Do zawodów wystawił on Jurzycę, Gierlotkę, Jureczkę i Stokłosę (ich imion nie udało się ustalić). Spośród nich dwie zwycięskie walki stoczył Jureczko, jedną Stokłosa. Żadnemu z nich nie udało się jednak dotrzeć do strefy medalowej.

W 1961 r. mistrzostwa Śląska juniorów odbyły się w Domu Kultury kopalni „Kleofas” w Załężu. Na własnym ringu pierwszy tytuł mistrza Śląska wywalczył dla Załęża Heller, wicemistrzostwo zaś Koczyba. W tym samym roku ten sam obiekt gościł uczestników drużynowych zawodów w kategoriach juniorów o Puchar Okręgowego Związku Bokserskiego, w którym dobrze zaprezentowali się gospodarze turnieju, zajmując drugie miejsce za KS Bobrek-Karb.Wydarzeniem, które na szczeblu wojewódzkim wypromowało sekcję bokserską „06 Kleofas” było zdobycie na ringu w Katowicach w 1963 r. tytułu mistrza Śląska przez Edwarda Tabaszewskiego startującego w wadze lekkiej. Osiągnięcie to zostało powtórzone przez tego samego sportowca jeszcze raz w 1965r. na ringu w Bytomiu.
W tym pierwszym okresie działalności (przed przyłączeniem do struktur GKS Katowice) znaczenie sekcji miało jedynie regionalny wymiar. Nie udało się bowiem żadnemu pięściarzowi „Kleofasa” stanąć na nawet na najniższym stopniu podium mistrzostw Polski.

Tuż przed przyłączeniem klubu do struktur organizacyjnych GKS Katowice, doszło do jeszcze jednej zmiany nazewniczej. Na mocy decyzji walnego zgromadzenia klubu z 27 maja 1965 r. przemianowano go na GKS Załęże przy kopalni „Kleofas”.

O swojej decyzji zarząd poinformował Wydział Spraw Wewnętrznych Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach. Tym samym zerwano z tradycją klubu założonego na początku XX w. Powrócono zaś do źródeł odrodzenia ruchu sportowego w Załężu w 1945 r. Pod względem organizacyjno-prawnym decyzja zarządu klubu niczego nie zmieniała.

Romuald Szopa
K.S. 06 KLEOFAS KATOWICE
(1966-2006)

Pod barwami GKS

W utworzonej w strukturach GKS Katowice w 1966 r. sekcji bokserskiej początkowo lwią większość członków stanowili juniorzy. Sekcja do priorytetowych w dziejach pięściarstwa śląskiego wówczas nie należała. Decyzjami na wyższym ministerialnym szczeblu do takich zaliczono zespoły GKS Jastrzębie, „Górnika” Pszów, GKS Tychy.

Dlatego też w latach siedemdziesiątych ub. wieku gwiazdą pierwszej wielkości jaką na firmamencie bokserskim był niewątpliwie Henryk Średnicki. Henryk Średnicki był pierwszym pięściarzem katowickiego klubu występującym w reprezentacji Polski. Jego debiut nastąpił 13 października 1974 r. w przegranym w stosunku 10:12 meczu w Warszawie z reprezentacją Stanów Zjednoczonych. Dla Średnickiego był to jednak występ udany, gdyż pokonał swojego przeciwnika.

W tej sytuacji motorem napędzającym sukcesy klubowe byli nadal juniorzy. W 1977 r. wywalczyli oni drużynowe mistrzostwo Śląska w swojej kategorii wiekowej. Tworzyli oni trzon drugiej drużyny klubu występującą w klasie rozgrywkowej i oznaczonej literą „A”.

W 1978 r. po wieloletnich staraniach i po dwukrotnych zwycięstwach nad KSZO Ostrowiec, „Wisłą” Tczew, „Star” Starachowice pięściarze GKS trenowani przez Mieczysława Woszczka bez straty punktu  awansowali do II ligi. Przyczynili się do tego Zdzisław Chlebowski, Andrzej Kortas, Marian Osztab, Stanisław Krawczyk, Zdzisław Rogalski, Józef Sadko, Eugeniusz Sarota, Marian Wilaszek, Adam Kuliński, Bogdan Tomporowski, Karol Grolik, Roman Kaszewski, Zenon Wojtala, Henryk Magnicki, Kazimierz Przybyszewski, Jerzy Pizior. Sukces ten został zauważony przez wychodzącą w Katowicach ogólnopolską gazetę „Sport”, która w lapidarnym ujęciu przedstawiła historię zmagań sekcji zakończoną awansem.  Przepracowane miesiące zadecydowały że, będący w wysokiej formie beniaminek tuż po awansie do II ligi pokonał zdecydowanie w stosunku 16:4 rumuńską drużynę „Steaul Rosa” Braszow37.

Na wysokiej rangi zawodach międzynarodowych jako pierwsi wystąpili juniorzy „Kleofasa”. Uczestniczyli oni w turniejach o mistrzostwo Europy w swej kategorii wiekowej – Janusz Krajewski w 1982 r. i Jerzy Krajewski w 1988 r. W meczach międzypaństwowych barwy Polski reprezentowali Albert Rybacki (1982), Jerzy Krajewski.

Do odrodzenia odrębnego pod względem organizacyjnym sportu w Załężu doszło wskutek zmian wynikłych z transformacji ustrojowej jakie dokonały się po 1989 r. w Polsce. Wówczas zaczęła rozpadać się struktura GKS Katowice. Po raz ostatni pięściarze wystąpili pod starą nazwą w rozgrywkach II ligi w 1990 r. Mieli wówczas za przeciwników zespoły: GKS „Miedź” Legnica, „Stoczniowiec” Gdańsk, „Górnik” Knurów, „Górnik” Pszów, „Gwardia” Białystok, „Broń” Radom. W rezultacie przemian, jakie wówczas nastąpiły, z tego wielosekcyjnego organizmu wyodrębniły się: Klub Sportowy „Górnik 1920” Katowice, który przejął sekcję hokeja na lodzie, Klub Tenisowy przy kopalni „Staszic” oraz klub „06 Kleofas” przy kopalni Kleofas w Załężu. W GKS Katowice pozostały jedynie sekcja piłki nożnej i zapaśnicza specjalizująca się w stylu klasycznym.

Założycielskie zebranie klubu odbyło się 21 sierpnia 1990 r. w obecności 33 osób oraz zaproszonych gości. W myśl obowiązującego prawa nową jednostkę organizacyjną utworzyli następujący działacze: Marek Barański, Marek Bąbka, Jerzy Bednorz, Jacek Bryda, Andrzej Butowicz, Irosław Butowicz, Józef Chrostek, Jan Giel, Adam Kaczmarek, Janusz Kamiński, Franciszek Kik, Józef Kilka, Jerzy Koniarek, Tadeusz Krzesiewicz, Adam Kuliński, Antoni Ludwik, Marek Matusiak, Czesław Nogły, Albert Opała, Marian Paterko, Ginter Pierończyk, Jerzy Pizior, Jan Podstawa, Jan Przewdzing, Gerard Radomski, Edward Regulski, Eugeniusz Sarota, Rudolf Sieroń, Tomasz Syta, Ryszard Szojder, Bogdan Toporowski, Jan Uniłowski. Praktycznie wszyscy wymienieni byli pracownikami kopalni, natomiast Franciszek Kik był niegdyś trenerem pięściarzy „06 Kleofas”.

Jednosekcyjny początkowo klub zaczął się przekształcać. W efekcie różnych przeobrażeń powstała struktura posiadająca wiele ogniw. Zaczęły powstawać również sekcje propagujące inne sporty walki bezpośredniej .
Po siedmiu latach w klubie prowadziły działalność sekcje: bokserska, w której było zrzeszonych 19 zawodników rywalizujących w kategorii seniorów; z drużynami juniorów – starszych liczącą 30 i młodszych skupiającą 50 zawodników. Dużą popularnością cieszyły się też kick-boxing uprawiany przez 40 i karate w odmianie Kyokushin przez 20 członków. Niezależnie od działalności wyczynowej 40 osób korzystało w klubie z zajęć rekreacyjnych dla załogi.

Nieco odmiennie kształtowała się historia sekcji skata Popularna wśród górników i hutników Górnego Śląska rekreacyjna gra karciana. Stała się dyscypliną sportu po ujednoliceniu przepisów umożliwiających w chwili obecnej organizowanie turniejów międzynarodowych z mistrzostwami świata i Europy.

W Załężu początki jej zorganizowanych form sięgają połowy ub. wieku i od samego zarania związane są z Kopalnią Kleofas.
W 1984 r. działająca tu sekcja stała się strukturą zarejestrowaną przez Polski Związek Skatowy. Po pierwotnych odnotowanych występach w I ogólnopolskiej lidze skatowej obecnie dwie zorganizowane przy KS „06 Kleofas” drużyny uczestniczą w rozgrywkach III ligi i ligi okręgowej. Kierownikiem (prezesem) sekcji jest Grzegorz Tworuszka, skarbnikiem zaś Franciszek Pietrzyk.

Rodowód sekcji szachowej sięga do założonej na Osiedlu Witosa sekcji szachowej „Hałda”. Z inicjatywy Andrzeja Knapika 17 lutego 2000 r. została przyłączona  do KS „06 Kleofas”, a  5 maja tego roku zarejestrowano ją w Polskim Związku Szachowym. Do 2002 r. uczestniczyła w rozgrywkach drużynowych ligi okręgowych. Obecnie liczy 23 członków i bierze udział w zawodach indywidualnych.

W zawodach regionalnych i starszych panów reprezentuje ją ur. w 1939 r. Andrzej Knapik. W specjalności szachy błyskawiczne zaś w różnych turniejach występuje Maciej  Janiszewski. Znaczenie tej sekcji ma wymiar lokalny.

Na podstawie umowy z dnia 1 września 1991 r. pomiędzy Dyrekcją kopalni węgla kamiennego „Kleofas” a Klubem Sportowym „06 Kleofas” siedzibą klubu jest hala sportowa przy ulicy Obroki 43. Wówczas opiekuńczy zakład pracy przekazał w użytkowanie halę sportową wraz z zapleczem socjalnym, administracyjnym, specjalistycznym zlokalizowanym przy ul. Obroki 43 oraz obiekty przy ul. Kossutha 5; zespół socjalny BRDY położony na terenie stadionu GKS Katowice w Katowicach – Dębie przy ul. Bukowej 1; salę Klubu Technika Racjonalizatora w Katowicach-Załężu przy ul. Obroki 77; pomieszczenie na I piętrze w dawnym Domu Górnika w Katowicach – Załężu przy ul. Gliwickiej 294. Na obiektach tych była prowadzona działalność sportowa i gospodarcza.

Znakiem przemian, jakie dokonały się w Europie Wschodniej po okresie pierestrojki, był napływ do Polski trenerów za jej wschodniej granicy. Również zjawisko to miało miejsce w Załężu. Zapoczątkował je trener Azer Safar Alijew. Po nim od 1992 r. klub zasilili pięściarze ukraińscy, niektórzy z nich byli bardzo utytułowanymi i zbierali laury dla swej nowej ojczyzny – Ukrainy. Byli to: Pawlo Wanyk, Siergiej Kuźmin, Iwan Kuczeruk. Do najwybitniejszych należeli Oleg Maszkin, wicemistrz świata z 2003 r., Andrzej Fedczuk, brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Sydney w 2000 r. W 2001 r. w klubie został zatrudniony kolejny trener za wschodniej granicy Michał Strogi.

Pierwszym sukcesem odrodzonego klubu był awans do I ligi pięściarskiej. Stało się tak w 1993 r. wskutek reorganizacji rozgrywek o drużynowe mistrzostwo Polski, pięściarze Kleofasa znaleźli się w ekstraklasie. Jednak już wkrótce, ze względów finansowych, zostali wycofani z rozgrywek.

W latach 1994–1997 prowadziła działalność szkółka bokserska w Tychach, w 1996 r. zaś nawiązano współpracę z sekcją bokserską z KS „Górnik” Wesoła, która umożliwiała pozyskiwanie z nowego źródła talentów pięściarskich.

Wg statystyk Polskiego Związku Bokserskiego na ostatni rok ub. wieku w „Kleofasie” było zrzeszonych 40 zawodników. Pod tym względem w Okręgowym Związku Bokserskim w Katowicach na 14 zrzeszonych klubów Załęże ustępowało jedynie KS „Jastrzębie Imex” i GKS „Walka” Zabrze, które wówczas wykazywały odpowiednio 47 i 44 bokserów.

Ostatnim historycznym osiągnięciem w dziejach sekcji pięściarskiej był występ Marcina Walasa, w mistrzostwach świata w Budapeszcie, które odbyły się w 1997 r. Jak dotąd był to górny pułap możliwości sportowych pięściarzy Kleofasa na tej rangi zawodach międzynarodowych. Oprócz mężczyzn od 1998 r. w sekcji pięściarskiej, rozpoczęły treningi kobiety. Do pionierek tej dyscypliny w żeńskim wydaniu należy zaliczyć Agnieszkę Szwedę i Dorotę Kosatkę, które mimo niechętnego stosunku Polskiego Związku Bokserskiego stoczyły pierwszą w województwie katowickim walkę pokazową. Zasiane przez nie ziarno zaczęło powoli dawać plony. W 2002 r. w klubie tym było już sześć pięściarek. Od 2003 r. z inicjatywy klubu odbywa się doroczny turniej bokserski im. Alberta Opały, a także imprezy dla początkujących.

Od 2004 r.z gościnności „06” korzystają także przedstawiciele Muay thai, organizując zawody o puchar Śląska. Prezesem i założycielem Akademii Sportowej Muay Thai oraz trenerem jest Dariusz Gurgul posiadacz stopnia Chif instruktor w Muay Thai USMTA.

W 2002 roku zakończyło się finansowanie klubu przez macierzysty zakład pracy – kopalnię „Kleofas” (która zakończyła eksploatację w 2005 r.). Nie było to jedyne źródło dochodów, gdyż oprócz kopalni klub wspierały także przedsiębiorstwa BOSKAR, KOPEX, PUMA, Przedsiębiorstwo Usług Górniczych K. Brzeski. W dzisiejszych czasach jedynym mecenasem sportu stało się dla tego klubu miasto. Toteż pod patronatem prezydenta Katowic Piotra Uszoka odbywają się uroczystości jubileuszowe stulecia klubu. Klub z Załęża na trwale zapisał się swoimi osiągnięciami w dziejach Katowic i katowickiego sportu. Poza potentatem sportowym jakim jest AZS-AWF Katowice, po przemianach okresu transformacji jest jednym z niewielu klubów (Klub Szachowy „Hetman” i HKS Szopienice, Klub Skatowy i Klub Zapaśniczy „Tytan 92” w Giszowcu, Giszowieckie Towarzystwo Tenisowe Koło Polskiego Związku Wędkarskiego) w Katowicach rozsławiających miasto poza jego granicami. Najświeższym osiągnięciem klubu na skalę ogólnopolską, było zwycięstwo drużynowe w boksie na Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży w Elblągu. Oprócz tego należy zaznaczyć zwycięstwa młodzieży Kleofasa, odniesione w drużynowych rozgrywkach Ligi Śląskiej Juniorów w latach: 1993, 1994, 1998, 1999, 2003, 2005. Na pozycję 06 Kleofas zapracowało 118 pięściarzy (w tym 6 kobiet), medalistów mistrzostw różnych szczebli, członków sekcji bokserskiej w latach 1959-2006. Wśród nich był Henryk Średnicki – mistrz Europy i Marcin Walas, uczestnik zawodów o mistrzostwo świata. Ta para bokserów oraz Monika Horzela, stanęła łącznie 5-krotnie na najwyższym stopniu mistrzostw Polski. Dla nich i innych autor opracował notki biograficzne.

Przemówienie z okazji 100-lecia
Prezydent Miasta Katowice Piotr Uszok

W 141-letniej dzisiaj historii naszego miasta kultura fizyczna i sport były zawsze obecne. Te ważne dziedziny życia społecznego mają na pewno niepodważalny wkład w procesie powstawania społeczności miasta, tworzenia się więzi międzyludzkich i poczucia wspólnoty. Początkowo sport miał kształt rekreacji ruchowej – były to gry, zabawy, rozrywka. Z czasem jednak ten sposób spędzania wolnego czasu zaczął przyjmować formy zorganizowane. Pojawiły się pierwsze kluby sportowe. Jednym z nich był powstały w 1906 roku Klub Sportowy „06” Załęże, który nazwę przyjął od gminy (dzielnica Katowic od 1924 roku), na terenie której działał. Prowadził wówczas tylko jedną sekcję – piłkę nożną. Mecenat nad Klubem sprawował koncern Gische S.A., do którego należała m.in. kopalnia Kleofas. Z biegiem czasu klub się rozwijał, powstawały inne sekcje, m.in. bokserska. Od samego początku, kiedy powstał Śląski Związek Bokserski, wśród 17 klubów, które do niego przystąpiły, znalazł się klub „06” Załęże. Klub trwał mimo wojen światowych, transformacji ustrojowych i gospodarczych. W ciągu 100 lat działały w nim, oprócz sekcji piłki nożnej i bokserskiej, sekcja lekkoatletyczna, sekcja tenisa, oraz hokeja na lodzie. Przez dziesiątki lat działalności klub wrósł w dzielnicę, stał się jej stałym elementem. Służył mieszkańcom dzielnicy i wszystkim chętnym, przyciągał dzieci i młodzież, dostarczał wielu niezapomnianych wzruszeń kibicom. Niestety, ostatnio nadeszły trudne czasy dla sportu. Nie ominęły one i naszego klubu. Gdyby nie zainteresowanie i realna pomoc Pana Prezydenta Piotra Uszoka i władz miejskich oraz najwierniejszych przyjaciół klubu, pewnie nie dotrwalibyśmy do jubileuszu. Mimo tego wsparcia klub i tak musiał ograniczyć swoją działalność, koncentrując się głównie na pracy z dziećmi i młodzieżą.

Jubileusz 100-lecia klubu jest niepowtarzalną i wyjątkową okazją do wspomnień tych wszystkich, którzy klub tworzyli, reprezentowali, przyczynili się do jego istnienia i wspierali go. Nie sposób ich wymienić. Chciałbym przekazać wiele serdeczności działaczom, zawodnikom, sympatykom, sponsorom i tym wszystkim, którzy są związani z naszym klubem. Za wasz trud, pomoc, poświęcenie bardzo dziękuję. Zostańcie dalej z klubem.

Specjalne podziękowania kieruję do wszystkich tych, dzięki którym można było zorganizować uroczyste obchody jubileuszu. W szczególności Panu Prezydentowi Piotrowi Uszokowi i władzom miasta. Mam głębokie przekonanie, że Klub będzie istniał dalej. Młodzież chce uprawiać boks, mamy ofiarnych działaczy a także sympatyków klubu i boksu. Władze miejskie traktują klub przychylnie i udzielają znacznej pomocy. Klub będzie istniał dalej.

Znani zawodnicy

HORZELA Monika

karateczka, pięściarka

Urodziła się 16 kwietnia 1980 r. w Świętochłowicach. Jej działalność sportowa od początku była związana z KS „06 Kleofas”, do 2002 w sekcji karate, następnie do 2004 w sekcji bokserskiej; w tymże roku pod kierunkiem trenera Adama Kulińskiego wywalczyła tytuł mistrzyni Polski. Odtąd trenuje boks zawodowy. Ma wykształcenie średnie.

KEMPA Maciej

karateka, kick-bokser, mgr inżynier budownictwa

Urodził się 15 kwietnia 1979 r. w Chorzowie. Początkowo uprawiał karate, a w latach 1995-1997 kick-boxing w 06 Kleofas Katowice. Należał do najbardziej utalentowanych sportowców sekcji. Trenowany przez Wiesława Andrzejczaka i Witolda Kostkę wywalczył dwukrotnie w 1atach 1996 i 1997 tytuł mistrza Polski w kategorii wagowej 74 kg. Po podjęciu studiów zakończył uprawianie kick-boxingu w sekcji54.

RYBACKI Albert

bokser zawodowy

pseud. „Komandos”, ur. 17 października 1970 r. w Płońsku. Medalista mistrzostw i reprezentant Polski. Działalność sportową rozpoczynał na ringu amatorskim. W 1997 r.został brązowym medalistą, w latach 1998-1999 r. wicemistrzem Polski. Barwy Polski reprezentował dwukrotnie w meczu z RFN. Zwycięzca w kilku turniejach międzynarodowych: w Oświęcimiu (1988), Doniecku (1989). Od 2000 r. przeszedł na zawodowstwo. W 2002 r. zdobył pas mistrza interkontynentalnego World Boxing Federation w kategorii superśredniej. W 2004 r. po przerwie spowodowanej sytuacją rodzinną powrócił na ring zawodowy. Po kolejnej przerwie 1 czerwca 2006 r. wystąpił i zwyciężył na zawodowym ringu w Londynie. Jego managerem jest Krzysztof Zbarski.

ŚREDNICKI Henryk

bokser zawodowy

Jeden z najlepszych polskich pięściarzy, mistrz świata wagi muszej z Belgradu (1978), dwukrotny mistrz Europy (1977, 1979), olimpijczyk z Montrealu (1976) i Moskwy (1980).Technik górniczy, trener. Urodzony 17 stycznia 1955 w Siemianowicach Śląskich, absolwent Technikum Górniczego. Pięściarz (160 cm, 51 kg) wagi papierowej, muszej i koguciej, wychowanek miejscowego Górnika 1969-1973 (trener Marian Stojek), zawodnik GKS Katowice (1974), GKS Tychy (1975-1976), GKS Jastrzębie (1977-1981) i Górnika Sosnowiec (1982-1988), gdzie jako ostatni przysposabiał go do ringowych występów trener Stanisław Dragan (w kadrze narodowej współpracował z Franciszkiem Kikiem, Wiktorem Nowakiem, Michałem Szczepanem, Czesławem Ptakiem i Andrzejem Gmitrukiem). Wydał on o swoim podopiecznym wszechstronną opinię: “Heniek był po prostu urodzony do boksu. Miał naturalną wagę muszą, a mógł występować też w papierowej. Jego atutami były: duża siła ciosów, jak na tę wagę, szybkość i niesamowita ambicja. On nigdy się nie poddawał. Jestem pewny, że nie do końca wykorzystał swój talent, bo ukoronowaniem jego kariery powinno być mistrzostwo olimpijskie”. Ale i tak zdobył wiele. 6-krotny mistrz Polski: w wadze papierowej (1974, 1975, 1976), muszej (1978, 1979) i koguciej (1982), 1-krotny mistrz drużynowy w zespole GKS Jastrzębie (1977) był także 17-krotnym reprezentantem Polski w meczach międzypaństwowych 1974-1984 (13 zwycięstw i 4 porażki).

Największy sukces osiągnął podczas dwóch startów w mistrzostwach świata (1974, 1978). W Belgradzie (1978) odniósł jednogłośne bezapelacyjne zwycięstwa (waga musza) nad: Hornakiem (CSRS), Orbanem (Węgry), Michajłowem (ZSRR) oraz Kubańczykiem Hectorem Ramirezem i zdobył (jako jedyny zresztą Polak) tytuł mistrza świata. Dwa złote medale przywiózł także z 3-krotnych startów w mistrzostwach Europy: z Halle (1977), gdzie triumfował w wadze papierowej (w finale wygrał z Bułgarem Georgijewem) i z Kolonii (1979), w wadze muszej po zwycięstwie w finale z Rumunem Danielem Radu. Niestety, szczęście nie dopisało mu podczas startów olimpijskich, zwłaszcza w Moskwie, gdzie był tzw. stuprocentowym faworytem. Zwycięzca turniejów: “Złoty Pas Polusa” (1974, 1975), “Gryf Szczeciński”(1976) w kat. papierowej, “Złota Łódka” (1977), “Laur Wrocławia” (1977) w kat. muszej, “Czarne Diamenty” (1981) w kat. koguciej i Turnieju im. F. Stamma (1977, 1978) w kat. muszej, 1982 w kat. koguciej oraz międzynarodowego turnieju “TSC” w Berlinie (1975). 4-krotny zdobywca “Złotych Rękawic” “Przeglądu Sportowego” (1975, 1977-1979) i 3-krotny zwycięzca klasyfikacji w swojej kategorii na najlepszego boksera Europy (1977-1979).

Stoczył 366 walk (324-10-32). Kochał boks, uwielbiał walkę, dlatego ponownie wrócił do tej dyscypliny sport. Jest na rencie, ale zajmuje się szkoleniem młodzieży. Zasłużony Mistrz Sportu, odznaczony m. in. trzykrotnie złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (Krystyna) ma dwie córki: Bożenę i Katarzynę.

*1976 Montreal: w. papierowa – w pierwszej kolejce pokonał 5:0 Louisa Curtisa (USA), w drugiej przegrał 2:3 z Byong Uk Li (KRL-D) i odp. z konk. (zw. Jorge Hernandez, Kuba).

*1980 Moskwa: w. musza – w pierwszej kolejce wygrał 5:0 z Webbym Mwango (Zambia), w ćwierćfinale przegrał 0:5 z Wiktorem Miroszniczenko (ZSRR), odp. z konkurencji, zajmując miejsca 5-8 (zw. Petar Lesow Bułgaria).

WALAS Marcin

bokser zawodowy

Ur. się 26 czerwca 1972 r. w Chrzanowie. Najbardziej utytułowany zawodnik 06 Kleofas Katowice. Stoczył 199 walk z czego 155 wygrał. Boks zaczął trenować w KS „Górnik” Sosnowiec. Od 1991 r. boksował w barwach KS „Hetman” Białystok. W 1995 r. został sprowadzony do K.S. “06 Kleofas” Katowice. 15-krotny reprezentant Polski. Był uczestnikiem  mistrzostw świata w Budapeszcie w 1997 r. Największymi jego osiągnięciami na arenie międzynarodowej to zdobycie brązowego medalu na Światowych Igrzyskach Wojskowych w Rzymie (95 r.), zajęcie I miejsca w międzynarodowym turnieju bokserskim “Chemiepokal” w Halle (1997), oraz zdobycie II miejsca w Liverpoolu w kwalifikacjach do Mistrzostw Europy seniorów. Czterokrotnie stawał na najwyższym podium mistrzostw Polski seniorów: w Płońsku (95 r.) w barwach Wojskowego Klubu Sportowego „Hetman” Białystok, następnie trzy tytuły dla 06 Kleofas Katowice: we Włocławku (96 r.), w Świdnicy(97 r.), w Ostrowcu Świętokrzyskim (99 r.). Raz w 1993 r. w Poznaniu wywalczył wicemistrzostwo kraju. Przez dwa sezony(96 r., 97r.) z powodzeniem boksował w niemieckiej Bundeslidze